Saturday, October 25, 2008

CALL FOR JUSTICE: GIKAN SA MINDANAW NGADTO KALIBOTAN

BALAOD UG KAMATOURAN
Ni:
Atty. Ver Quimco
CALL FOR JUSTICE: GIKAN SA MINDANAW NGADTO KALIBOTAN
Ang atong pasalamat kang Kagawad Roger Lasco sa iyang kasibot sa pagkat-on sa mga pagtulon-an sa balaod nga gipaningkamotan natong masabwag ngadto sa tanan. Agig tubag sa iyang pangutana ang presyo sa Libro nga Balaod ug ang Yanong Lungsoranon tag P300.00 matag kopya alang sa mga pumpalit sa mga dapit halayo sa buhatan sa Call for Justice sama sa barangay ni Kagawad Lasco. Kini dala na sa galastohan sa pagpadala niini ngadto sa inyong panimalay. Kining maong basahon maoy kabag-uhan sa orihinal nga legal information manual nga atong gisulat mga siyam na ka tuig kanhi, ug pagkakaron gidugang dinhi ang halos tanang mga bag-ong balaod nga naglambigit sa inadlaw-adlaw natong kinabuhi nga gihubad sa atong pinulongan ug gipasabot pag-ayo aron matugkad bisan sa labing yanong natong mga kaigsoonan.
GIkahimuot diay nato ang pagpahibalo nga niadtong imaging semana ang tulumanon sa radio nga legal information madungog na usab sa estasyon DXCO gikan alas 6:45 hangtod alas 7:00 sa buntag. Ang DXCO mao ang ikalima nga estasyon dinhi sa Mindanao nga nagsibya sa radio version sa Legal Information nga gidumala ning inyong alagad. Gikan sa orihinal nga pagsibya niini sa estasyon DXIC RMN Iligan mga dose na ka tuig kanhi, hangtod sa estasyon DXLs sa mao gihapong syudad, ingon man sa estasyon DXDD sa Ozamiz City, ug sa estasyon DXKV sa Pagadian City. Pagkakaron nadugangan na ang katawhan sa Mindanaw ug bisan pa sa kabisay-an nga makapatalinghug adlaw adlaw sa legal information. Ang atong pasalamat sa tag-iya ug tigdumala ning maong mga estasyon sa radio sa pagsagop ug pagdawat sa Legal Information sa ilang sibyahanan bisan pa man nga ang CALL FOR JUTICE wala gayoy ikabayad sa naandang airtime. Usa kini ka dako kaayong butang alang sa katawhan sa Mindanaw nga makaangkon na ug kahigayonan matag buntag nga masayod sa mga batakang lagda sa balaod nga nagdumala sa ilang kinabuhi.
Ug kining maong lindog dinhi sa Bisaya nahimo usab nga nag-unang kahimanan sa Call for Justice aron mapalapad ang programa niini sa pagedukar sa katawhan pinaagi sa balaod. Kini gidasonan usab sa mga local nga mga pamantalaan sama sa Panguil Bay Monitor ug Malindang Herald nga nagpatik usab sa mga binisayang lindog sa balaod nga gipublikar sa Call for Justice.
Ang pag-abag niining maong mga institusyon sa medya nakapadasig sa mga lumilihok sa Call for Justice nga pakusgan pa ang pagpaningkamot alang sa pagpalig-on sa kahimatngon sa katawhan sa balaod aron mahimo silang buhing mga kahimanan sa hustisya sa ilang banay ug mga komunidad. Niinin bulana ipublikar sa Call for Justice ang labing ulahing libro niini sa pinulongang iningles ug Binisaya. Ang basahon na giulohan ug “Everyone’s Guide to the small claims procedure” ug ang binisayang hubad niini nga giulohan “ Dali ang Hustisya sa-Small Claims Procedure.” Kining maong mga basahon giatangan dili lamang sa mga tinun-an sa balaod ug abogado dinhi, kundili labaw pa sa daghang mga lungsoranon nga gustong manginlabot diha sa pagpatuman sa maong bag-ong pamaagi sa husay diin wala nay abogadohay ug ang mga lungsoranon na mismo ang mobarog alang sa ilang mga kaso didto sa hukmanan. Mahinangpon usab kaayo nga nagtukaw ang mga lumilihok sa Call for Justice aron mahingpit na gayod ang publikasyon ning maong mga basahon.
Dungan niini naningkamot usab ang Call for Justice sa pagamit bisan sa labing ulahing teknolohiya sa electronic media aron na man lang madungog sa tanang dapit sa kalibotan. Ang website nga www.tawaghustisya.com nga mao ang official website ning maong grupo giduaw sa mga bisitang webusers dinhi sa Pilipinas ug nagkalainlaing mga nasod sa kalibotan ug gituhoan nga daghan kanila mga Pilipino ug mga bisaya. Kining atong lindog mabasa sulod sa maong website uban sa daghan pang makapasibot nga isyu sa balaod ug hustisya . Ning panahon nga halos wala nay gintang sa dapit ug panahon nga makababag sa komunikasyon sa tawo palaran kaayo ning atong grupo nga nakabaton ning maong kahimanan. Ug ang atong pasalamat kang Kagawad Sol Erwin Diaz sa iyang makugihong pagdumala ning atong website. Si Kagawad Diaz dili lamang kagawad sa Palao, Iligan City, ug magsisibya sa radio, usa usab siya ka batid sa information technology gani siya adunay Webhosting business nga gitawag ug Iligan Webhosting and Software Development Center.
Kining maong mga kalihokan gidugangan sa lig-on ug linawas nga pakiglambigit ning maong grupo sa mga sector sa katawhan. Niadtong imaging pipila ka bulan malamposong gibansay sa Call for Justice ang mga opisyal ug lumilihok sa barangay sa tanang mga barangay sa maigo, Lanao del Norte uban sa kagamhanan sa maong munisipyo na nakigtimbayayong sa maong tumong. Niadtong imaging sabado pa lang gilusad usab dinhi sa Iligan ang usa ka proyekto tali sa Call for Justice ug Lokal nga Kagamhanan sa Iligan aron bansayon ug tabangan ang mga kapitan, mga membro sa Lupong Tagapamayapa, ingon man ang mga lider sa mga sona ug purok aron mahimong mga tigpataliwala o mediators sa mga kaso sa ilang dapit aron sa sayo pa lang nga higayon samtang dili pa sila mahinayak sa gasto, langan, ug masalaypon nga husay sa hukmanan.
Ang kompositor ug mag-aawit nga Mr. Cesar Padilla kinsa mao karn atong program director mao ang makiglambigit ug mosanong sa mga susamang mga hangyo ug imbitasyon sa ubang mga dapit nga gustong mopahimulos sa barangay empowerment program sa Call for Justice. Mahimo siyang makontak diha mismo sa buhatan sa Call for Justice. Mahimo siyang makontak sa 06322254638-kundili man gani sa 0632219773.
Sa pagtukod ning maong grupo niadtong Pebrero 8,2005 siyam lang ka mga nagpakabanang mga lungsoranon ang nagsugod paglusad ning maong kalihokan. Lima ka mga abogado nga mao sila si Atty. Demosthenes Plando, Atty ug karon Judge Aldohne Umpa, Atty. Leo Zaragoza, Atty. Romero Pacilan ug kining inyong alagad, usa ka CPA nga ang kanhi Ludabi National President nga si Roy Trinidad, ang Civic Leader nga si Betsy Uy Tamula, ang Peasant Leader nga si Edna Yorong, ug ang kompositor nga si Cesar Padilla. Pagkakaron bisan walay pundo nga nakuha gikan sa bisan asang institusyon sa gawas sa nasod, kaluoy sa Ginoo, nagpadayon ug midaghan na ang mga kasingkasing nga natukbil sa mensahe sa hustisya nga padayong gipaningkamotana pagsabwag sa Call for Justice matag adlaw. Diha sa pagtuo nga ang tinuod nga hustisya naa magsugod sa tagsatagsa nato ka kasingkasing. Nga ang tinuod nga hustisya magsugod diha sa igong kahimatngon sa atong mga katungod ug katungdanan sa balaod nga maoy maghatag nato ug igong katakos sa pagbarog ning maong mga katungod, paghimo sa atong mga katungdanan ingon man sa pagtahod ug pagpanalipod sa katungod sa uban.
Sa maong paagi nga kamo sa Call for Justice nagtuo nga mahimong mas maanindot nga puy-an ang atong kalibotan.

Legal Information
Pangutana: Nganong gidid-an man ang mga abogado pagpanglaban sa mga kaso nga ubos sa Small Claims Procedure?
Tubag: Kini gituyo sa tumong nga dili malangan ug makomplikar ang husay sa kaso. Ang small claims man god nga naglambigit sa mga kaso sa balayronon nga dili molapas ug usa ka gatos ka libo ka peso kinahanglang humanon dayon, ug tungod niini kinahanglang yano ug dali ang paagi sa husay. Ang pagsulod sa mga abogado lagmit makalangan tungod kay diha na man magsugod ang panagdebate bisan sa gagmayng mga isyu sa kaso nga dili na gyod unta angay lalisan.

GOOD NEWS UG BAD NEWS SA MOA-AD

GOOD NEWS UG BAD NEWS SA MOA-AD

Mihukom na ang Korte Suprema batok sa Memorandum of Agreement on Ancestral domain sa gobyernong Arroyo ug MILF. Matod sa desisyon nayatakan sa maong kasabutan ang konstitusyon ug napamatud-an nga giabusahan ni Ret. General Hermohenes Esperon ang iyang gahom sa dihang nakigsinabtanay siyang nga pirmahan ang maong kasabutan nga nagtumod sa Mindanao ngadto sa MILF. Patay na ang MOAD ug dili na mapatuman. Mao kini ang GOOD NEWS.

Apan dunay BAD NEWS. Ang mga opisyal nga responsible sa maong dakong salaod sa pagbudhi sa katawhan nga maoy mihaling sa kagubot nga mikalas sa daghang kinabuhi sa Mindanao buhi ug misamot pa ka piskay sa ilang gigunitang gahom. Gikan ni Gloria Arroyo, hangtod sa tanan niyang mga sinugo nga nagpaluyo sa maong negosasyon arogante pa kaayong nagdumala sa nasod nga daw wala gyoy gibating pagbasol bisan gamay sa hilabihan ka dako nilang kasal-anan batok sa katawhan ug sa atong demokrasya mismo.

Makaugalingnon gyod diay ang Korte Suprema. Wala gyod magpadala sa braso sa Malacanang aron madismiss pinaagi sa teknikal nga hinungdan ang kaso ug dili na mahukman ang merito niini sa tumong nga dili madayag ang kalapasan sa konstitusyon nga ilang gihimo. Mibarog gyod ang korte suprema sa baroganan sa katarong ug balaod.Dako kaayong GOOD News.

Apan ang BAD NEWS, nagbitay sa lanot ug huyang kaayo ang maong kaugalingnan sa Supreme Court nga gidominahan karon sa mga tinudlo ni Gloria Arroyo. Tiaw mo bay usa lang ka boto ang nakasalbar sa demokrasya sa atong nasod diha sa kaso sa MOA-AD. 8-7 ang Boto. Sama sa mga nahaunang mga desisyon batok sa kanhiayng mga klaro kaayong kabuang sa gobyernong Arroyo, sama sa desisyon sa Peoples initiative, gadaug lang sa puntos. Inay maghiusa unta ang tanang mga hurado pagtunglo sa usa ka klaro kaayong illegal ug yawan-ong buhat sa administrasyon daghan kanila ug halos magkatunga ang mipili nga kalimtan lang ang ilang kaakohan pagpanalipod sa konstitusyon ug gipili nga panalipdan ang nagtudlo kanila.

Gipadayon ang opensiba batok kang Kumander Umbra Kato, Kumander Bravo. ug mga membro sa MILF nga mihimog mga teroristang buhat batok sa mga sibilyan. Wala na gani palabya sa military ang balaang bulan sa Ramahdan gapadayon gyod sila sa ilang opensiba hangtod pagkakaron batok kang Bravo ug Kato. GOOD NEWS gyod kay tiaw mo bay gitinuod gyod diay ang mga terorista ug wala gyoy pasayloay.

Apan ang BAD NEWS. Inay si Kumander Bravo ug Kato ang madakpan ug mapatay, mga inosente na man hinuong mga sibilyan ang nangaigo ug nangamatay, gatosan ka milyon ang danyos sa kabtangan sa maong opensiba. Gilusob nila ang daghan kaayong kampo sa MILF apan walay bisan anino na lang ni Bravo ug Kato nga ilang nakita.Pila ka milyon na kaha ang gigasto sa gobyerno sa maong opensiba nga modagan nag usa ka bulan ug tunga, daghan nang mga sundalo nga namatay uban sa mga sibilyan apan walay bisan usa ka lawas sa teroristang MILF muna nilang pagarpar nga nakapatay pod kuno sila. Duha na karon ka grupo ang giakusahan nga terorista ang MILF ug ang Militar. Ug sa ilang pagdula ug dakpanay intawon libo ka libong sibilyan ang natumban ug nabanggaan.

Napuhag na kuno ug dili na makaporma ang mga MILF kay nailog na ang ilang mga kampo ug nagkatibulaag sila.GOOD NEWS! Nindot nga balita kay sila baya ang labing gikahadlokan grupo karon diri sa Mindanao.

Apan ang BAD NEWS, una pang napuhag ug nagkatibulaag ang katawhan sa Mindanaw. Una pang nalugtab ang daghan na unta kaayong maayong kutay sa relasyon sa mga moro, kristiano ug lumad dinhi. Ang kanhiayng nag-ambanhan nga mga silingang mga muslim ug kristiano nagsugod na pagdudahay , pagkahadlokay sa usag-usa. Libo ka libong panginabuhi ang napukan ug gibiyaan ka yang liboan ka mga banay midagan ug namakwit mahilayo lang sa padayong kakuyaw. Ug hangtod pagkakaron padayon pa ang kadaot sa kabtangan ug kinabuhi sa katawhan labi na sa mga komunidad nga moro nga basta na lang gihabas sa mga tropa ug tangke de giera, gipaulunan ug bomba sa mga areplano ug helicopter nga nangita lang kang Kumander Bravo ug Kato. Ug wala gyoy Bravo ug Kato nga nakita na man lang.

Sa desisyon sa MOA AD gimandoan sa Korte Suprema ang kagamhanan nga mangunsolta na gayod sa katawhan kun ipadayon pa niini ang mga kalihokan sa pagsabotsabot sa kalinaw dinhi sa Mindanaw. Magpahinumdom gyod ni sa mga namunoan nga usa kita ka nasod nga demokrasya nga dili mahimo nga pipila lang ang magbuot ug mohukom ug itingal lang dayon ang ilang gusting mahitabo sa katawhan. GOOD NEWS ang maong unto sa desisyon.

Apan ang bad news wala gayoy timailhan nga makita diha sa atong kagamhanan karon nga tumanon ang maong kamandoan. Ang subli-subli nga kasinatian nato uban ning maong burukintong administrasyon nga mas gituman sa mga namunoan ang bisyo ug kapritso niini sa paghakop ug pagunit sa gahom ug andam kining moyatak sa konstitusyon, balaod aron lang maseguro ang ilang personal nga interes. Wala nay laing gitahod ug gisunod kining gobyernoha kundili ang yawan-ong bisyo niini sa kadalo ug pagpahimulos sa gahom nga temporaryong gisalig ngadto kanila sa katawhan.

Ug pagkakaron ang kabus nga mindanawnon intawon nabuyong na lang ug nalibog samtang nagsaksi sa pas pas kaayong pagsunod-sunod sa mga hitabo .Unsa ang ilang buhaton. Kinsa ang ilang dangpan. Hilabihan ka dulom sa ilang unahan. Patay na tuod ang MOA AD apan dako pang buhi ug misamot kalig-on ang mga tawo nga maoy nagpaluyo niini. Wala mapapas ang MILF, wala madakpi bisan na lang anino ni Bravo ug Kato. Ug ang military nga pagkakaron nagpataka lang pagpangatake wala pa gayod mabakwi sa daotang imahe sa kapakyasan, sa pagtanga ug walay gibuhat ug wala gyod nila panalipdi ang mga inosenteng sibilyan nga gipamatay sa MILF sa pagpangatake niini. Sama sa MILF sila wala na saligi sa daghang sibilyan karon. Sila ang ilang gikahadlokan ug dili ang MOA-AD. Sila ang hinungdan ug naghaling sa kasamok ang MOA Ad mao lang ang usa sa ilang hinagiban.

Manaa o mawala man ang MOA AD ang tinuod nilang gikahadlokan mao mga teroristang puwersa nga hangtod karon wala pa gayod makat-on paghatag ug tinuod nga bili sa interes sa ug mihimo lang hinuon niining salimbong sa ilang hinakog nga mga tinguha. Mga personalidad nga wala gyoy pagtahod sa bili sa kinabuhi sa mga inosenteng sibilyan nga makalas sa ilang pagduladula sa gahom. Kun pasultihon morag kinsa nga mga mesiya. Apan ang sulod sa ilang kasing-kasing ug ang ilang binuhatan hilabihan ka yawan-on. Sila ang tinuod nga mga terorista. Sila ang tinuod nga hinungdan sa padayong kabalisa ug kahadlok karon diri sa Mindanao. Sila ang mga teroristang elemento sa MILF ug mga yawan-ong mga opisyal gobyerno nga nagtugot aron mahaling , ug molipang ang kagubot sa Mindanaw.

Legal Information

Pangutana: Sa unsang paagi nga ang usa ka tawong kabus malibre sa pagbayad sa filing fee sa kasong sibil sa korte?

Tubag. Ang iyang himoon mao lang ang pagpasaka ug mosyon aron tugotan siyang moatubang sa kaso isip indigent party. Kinahanglang isukip niya sa mosyon ang certification gikan sa treasurer sa lungsod ug siyudad diin siya nagpuyo nga wala siyay gipanag-iya nga yuta uban sa uban pang pruyba kun duna pa may lain nga momatuod nga siya pobre gayod.Kun tugotan sa Korte ang iyang mosyon ilhon na siyang indigent party ug dili na pabayaron sa mga bayronon sa hukmanan.