Saturday, August 15, 2009

SINAGOP APAN DILI ADOPTED

BALAOD UG KAMATOURAN

Ni:

Atty. Ver Quimco

SINAGOP APAN DILI ADOPTED

May katungod ba nga manunod sa mga kabtangan ug kabilin ang usa ka sinagop ngadto sa nagsagop kaniya nga wala ipaagi sa hukmanan? Mahimo bang magpabayad tungod sa iyang kahago sa pagbantay ug pag-atiman sa nagsagop kaniya?

Si Mr. Bonifacio Loquias sa Ozamiz City mipaabot kanato ning maong pangutana sa usa ka sulat nga nangayo sa atong legal nga tambag kalambigit sa mga butang panulondon. Sa iyang sulat, si Mr. Loquias nagkanayon:
Dear Atty. Ver Quimco;

Misulat ko kanimo pamasin nga mahatagan nimo ug katin-awan kining kalibog nga karon among nasinati tungod ning butang kabilin sa akong igsoon nga gikan ra usab sa among panulondon sa among mga ginikanan. Atty. Ver, may igsoon kung babaye nga dili pa dugay namatay. Naminyo siya kanhi apan wala gyod sila tugahi ug anak sa iyang bana. Hinuon, ang igsoon sa ilang bana mibilin ngadto kanila sa iyang anak nga babaye ug ang maong bata mao nay giila nilang anak. Kini ilang gipaeskuwela hangtod nga nahuman kini sa kursong edukasyon ug karon usa na ka public school teacher.

Bisan tuod sa tanan nga mga public record sa mao nilang sinagop sila ang nabutang nga ginikanan, wala gayoy legal nga adoption nga nahitabo. Gani sa iyang baptismal certificate didto nabutang gyod ang iyang tinuod nga mga ginikanan. Ang mao nilang sinagop nasayod usab niini apan siya nag-antos gihapon sa pagsilbe ug pag-alagad sa akong igsoon sa iyang katiguwang samag iyang ginikanan.

Namatay na lang ang akong igsoon ug wala gayoy legal nga adoption, ug wala usab siyay testament nga gibilin aron ihatag ang iyang mga butang sa iyang sinagop. Usa sa mga butang kabilin sa mao namong igsoon mao ang iyang bahin niinin luna nga amo usab nga nasunod sa among ginikanan. Naghisgot kaming mga igsoon kalabot ning maong butang ug managlahi ang among mga hunahuna. Kung akoy pagbut-on manaa o wala man siyay katungod sa balaod, mas maayong hatagan lang gyod siya sa maayong kabubut-on kay giila baya pod siyang anak sa among igsoon ug naghago baya gyod siya pagbantay kaniya.

Tungod niini palihug saysayi kami Atty. Ver, unsa may balaod niini. May katungod ba siya nga mangayog bahin sa kabilin nga wala man gyoy legal nga adoption nga gihimo ang akong igsoon ngadto kaniya. Igo na ba nga giila siyang anak ug nag-antos siya pagbantay kaniya nga siya makabaton sa maong katungod. Kun dili man mahimo ba siyang makapaningil sa iyang kahago pagbantay sa nagsagop kaniya.

Salamat kaayong daan sa imong pagtagad.

Matinahuron:

Bonifacio Loquias

Salamat kaayo Mr. Loquias sa imong pagsalig ning atong lindog. Ang Civil Code of the Philippines diha sa mga lagda sa pagpanunod sa mga kabilin o Law on Succession, naglimita sa katungod sa pagpanunod niadtong mga legal nga sumosunod o mga legal heirs, ingon man niadtong mga sumusunod nga gihatagan ug katungod sa testament o will nga ibilin sa namatay nga tag-iya. Ang mga legal heirs mao kadtong ginganlan mismo sa balaod sama sa mga anak, asawa ug bana, ug kun walay anak mahimong ang mga collateral relatives sama sa mga igsoon ilhon nga mga sumusunod.

Sa hilisgotan sa mga sumusunod nga mga anak sila naglakip niadtong mga anak sulod ug gawas sa kaminyoon, lakip na sa mga anak nga gisagop sa legal nga paagi nga gitawag ug adoption. Ang legal nga paagi sa adoption mahitabo lamang pinaagi sa usa ka decree o desisyon nga ipakanaug sa usa ka hukmanan human ipasaka ang usa ka petisyon sa nagsagop nga mangayo sa hukmanan nga tugotan siyang nga mosagop sa bata o tawo nga gusto niyang sagopon. Ang maong petisyon husayon sa hukmanan aron masuta kun angay ba gayod nga tugotan nga mosagop ang gustong mosagop . Buot ipasabot usa kini ka kaso nga pagahusayon una sa hukmanan sa dili pa ipakanaug ang desisyon nga nagtugot sa adoption. Diha lamang nga ipakanaug sa hukaman ang desisyon o decree nga magtugot sa adoption nga ilhong legal nga sinagop ang usa ka bata ug makabaton na siyag katungod isip usa ka hingpit nga anak sa nagsagop lakip na ang katungod sa pagpanunod sa iyang kabtangan kun siya mamatay na.

Kun wala moagi sa maong proseso bisan unsa pa nga matang sa papeles dili gayod makahimong legal sa adoption. Ug bisan makapila pa ilha ug isipa nga anak ang usa ka bata, kun walay desisyon sa korte nga magdeklarar nga siya usa na ka adopted child sa nagsagop dili gyod siya makabaton sa katungod sa pagpanunod ug sa uban pang mga katungod sa usa ka adopted child.

Tungod niini base sa mga datus nga imong gihisgotan sa imong sulat wala gayoy katungod bisan gamay ang maong sinagop sa imong igsoon nga manunod sa iyang kabtangan. Kamo nga iyang igsoon maoy dunay hingpit nga katungod niini sanglit wala man siyay mga anak.

Apan wala magpasabot nga tungod kay wala na man siyay katungod sa balaod nga dili na siya mahimong hatagan ug bahin sa panulondon. Gani akong gidayeg ang imong baroganan nga kun mahimo sa inyong kabubut-on na lang hatagan siya ug bahin sa gidak-on nga inyong masabotan isip mga igsoon. Bisan tuod inyo nga mga igsoon ang hingpit nga katungod sa kabilin sa namatay mas maayo nga tan-awon usab nato ang mga isyu sa kaangayan ug paginambitay.

Ang kabilin dili angay ipanghakog. Angay ambit-ambitan. Ug sa pag-ambit-ambit niini dili maayong magpahigot kitag ayo sa balaod sa yuta. Ang paghimo sa ingon nahimong hinungdan sa daghan na kaayong bugno, patay, ug dumtanay dinhi sa kalibotan. Maong mas maayo nga gawas sa mga lagda sa balaod, diha sa pagbahinbahin sa kabilin himong batakang tamdanan sa mga sumusunod unsa man ang kabubut-on sa Diyos nga mao ang tinuod nga tag-iya sa maong butang. Ang Diyos nagmando sa paghatag, pagpaambit, ug dili sa paglinaug, pagkasuwapang ug pagdinalo. Ikaduha, ato usab nga suhiron unsa ang kabubut-on sa namatay nang tag-iya sa kabilin. Kun siya buhi pa unsa kaha ang gusto niyang mahitabo. Wala gayoy tawo nga gustong mag-away ug magbikil ang iyang sumusunod. Ang pagbahin sa butang panulondon angayng himoon sa paagi nga ikahimuot ug dili ikasakit sa namatayng tag-iya niini.

Klaro ang balaod tawo asa taman ang katungod sa panulondon. Apan dili lamang ang balaod sa tawo ang angay tamdan sa isyu sa pagbahin sa panulondon, kundili ang mas taas nga balaod sa atong Magbubuot nga mao ang tinuod nga tag-iya sa maong butang. Kitang tanan lumalabay lang ning kalibotan. Sa usa ka panahon ugma damlag sa madugay ug sa madali ato na usab nga biyaan ang bisan unsa man natong gisunod karon. Kay ang tinuod mao nga unsa man ang atong katungod sa mga kabtangan ug kabiling material, kini dili katungod sa usa ka tag-iya kundili katungod sa usa lang ka piniyalan sa Diyos nga mao ang tinuod nga tag-iya niini. Tag-iya nga mipiyal kanato ning maong mga butang ug bahandi sa tumong nga kini atong magamit sa pagpaambit ug alang sa katumanan sa iyang matuod nga gugma .

Legal Information

Pangutana: May autoridad ba ang Kapitan o Sangguniang Barangay nga motugot bulang ug mga sugal sa barangay:

Tubag: Wala. Ang pagtugot sa mga sugal sulod sa barangay wala mahilakip sa mga gahom nga gihatag sa balaod ngadto sa kagamhanan sa Barangay. Gani ang pagtugot niini mahimong mangahulogan sa kriminal ug administrabo nga tulubagon sa mga opisyal sa barangay nga nagtugot niini.

No comments: