Kahoy

BALAOD UG KAMATOURAN

Ni:

Atty. Ver Quimco

Kapin na sa 2400 ka tuiga kanhi ang maalamong si Plato sa sa Gresya mideklarar ning mosunod nga talambagan: Kun nangandoy kang molahatay sa kahangtoran kinahanglan mohimo ka ning mosunod nga butang.Pagsulat ug libro, panganak ug bata, ug patanom ug kahoy. Ug klaro nga Plato wala lamang mamulong ngadto sa katawhan sa gresya o sa iyang henerasyon. Namulong siya ngadto sa tanang katawhan sa tanang kaliwatan ug sa tanan kapanahonan.

Tingali sa iyang panahon lisod matugkad kun ngano nga daw gihimo niyang dako mahinungdanon kaayong butang ang pagtanom ug kahoy.Apan ning modernong panahon ang maalamang talambagan ni Plato naghulagway sa usa ka sakit nga kamatouran kun giunsa pagpasagad ug pagabuso sa tawo ang kinaiyanhong bahandi nga gihatag ug gisalig kaniya sa Ginoo. Dili na ta moadto pag laing dapit. Ang Pilipinas usa ka nasod nga buhong unta kaayo sa bahandi sa kinaiyahan labaw na sa lunhawng kalasangan . Niadtong 1930 kapin kun kulang 30 ka milyon ka ektaryang kayutaan kapin kun kulang 17 ka milyon niini kalasangan. Kini mao ang salag sa kinabuhi ug ekolohiya sa nasod. Kining maong gidak-on sa kalasangan maoy mogarantiya sa usa ka balanse nga kinabuhi sa kinaiyahan, nga mao usab ang sukaranan sa kinabuhi ug panginabuhi sa atong nasod nga nagsumikad sa agrikultra. Kini mao usab ang nagsapnay sa kinabuhi sa abunda kaayo natong kadagatan nga gikaibgan sa daghan kaayong mga langyawng mga marine biologist tungod sa talagsaon ug maanindot kaayong mga coral reefs nga maoy pinuy-anan sa daghan kaayong mga isda, ug produkto sa kadagatan. Usa ra ka deskripsyon ang ikasulti sa mga langyaw sa kinaiyanhong bahandi sa atong nasod . Paraiso!

Subo, nga kining maong paraisong gihatag sa Diyos kanato nalugnas na pagkakaron. Ang kanhi 17 ka milyon ka ektarya kapin kun kulang nga kalasangan niadtong 1930 karon hapit na mapanas samtang kapin na lang sa 6 ka milyon ka milyon ka esktarya nahibilin nga forest cover sa atong nasod. Ang walay puas ug iresponsable nga logging sa mga langyaw ug lokal nga mga magpapatigayon nga gipaluyohan sa mga dagkong politiko, ug opisyal sa kagamhanan maoy nag-unang hinungdan niining tanan. Sa pagpangaupaw sa atong mga kayutaan ug kabukiran nahimutang sa dako kaayong kadaot ug kakuyaw ang kinaiyahan ug ang katawhan.

Wala nay mga gamot sa kahoy didto sa banika ug kabukiran nga mao unta ang mosalo sa tubig sa ulan ug inanayng mobuhi niini ngadto sa kapatagan. Ang sangpotanan dagkong bagyo, lunop, baha, ug soil erosion. Ang sangpotanan, namatay ang atong kasapaan nga wala na usay kakahoyan nga nagpandong niini.

Mao usab ang nahitabo ngadto sa tunga sa milyon ka ektarya nga katunggan sa atong nasod, nga pagkakaron 100,000 na lang ka ektarya ang nabilin tungod ra usab sa iresponsableng kalihokan sa katawhan sama sa pagpanghabas sa mga kahoy sa katunggan lakip na sa pagkonverter niini isip mga fishpond. Kini misangpon sa pagkahanaw sa kinabuhi ug bahandi sa atong kadagatan. Ang irresponsableng pagpanguma ug pagamit sa mga makahilong chemicals ug insektisides nga midagayday ngadto sa mga kasubaan, bahiya ug kadagatan. Ang polusyon nga gibugwak sa daghan kaayong mga industria nga dayag kaayong nakalapas sa balaod nga wala gayod mapakgang sa kagamhanan.

Ug wala pa matagbaw, ang upaw na natong kabukiran gisugdan na usab ug wad-wad karon sa mga sa mga mining consessionaires daghan kanila gipaluyohan sa mga langyaw walay pay labot sa walay puas nga pagquarry sa atong mga kasubaan.

Kining tanan misangpot sa hilabihan nga kadaot ug nagdala ug dako kaayong kakuyaw sa atong katawhan. Tungod sa pagkapanas sa atong kalasangan ug pagkalusno sa atong kinaiyahan dili na mahimo ang pagproseso sa carbon dioxide sa kalibotan ug kini misangpot sa gitawag nga climate change o global warming nga mao ang mas makahahadlok pang hulagway ning maong kadaot sa atong kinaiyan.Ug pagkakaron, gikan sa pagkaparaisa tungod sa lunhaw kaayong kalasangan, ug kadagatan ang Pilipinas nahimo nang sentro sa kalamidad dinhi sa Asia. Matag tuig gatosan kundili man gani liboan ka mga insosenteng kinabuhi ang nakalas tungod sa dagkong bagyo, lunop, buhawe ug baha. Nahimong dagul ang atong kayutaan ug halos dili na mapuslan alang sa pagpanguma tungod sa dinagko ug walay puas nga soil erosion.

Si Atty. Antonio Oposa, usa ka sugboanong abogado nga nahimong bantogan sa iyang pakigbisog paglaban sa kinaiyahan makausa miingon nga kining mga dagkong kalamidad nga nasinati nato matag karon ug unya sangpotanan lang sa kabuang sa tawo diha sa pag-abuso ug pagpasagad sa atong kinaiyahan. Wala gyod tuoy laing mabasol niining tanan kundili kita ra usab. Ang pag abuso ug pagpahimulos sa pipila kanato, ug ang pagpasagad ug pagpakahilom sa kadaghanan kanato.

Sa usa ka desisyon sa makasaysayong kaso diin mismo si Atty. Oposa ang naglambag uban sa mga kabataan nga iyang mga kliente ang Korte Suprema nagkanayon nga ang pagpanalipod ug pagamping sa kinabuhi sa atong kinaiyahan, usa ka kaakohan sa tanang tanang tawo, sa tanang kaliwatan. Gitawag kini sa Korte Suprema ug inter generational responsibility of environmental protection. Kaakohan nga naghagit sa atong kagamhanan, natong tanan sa paghimo sa atong tagsatagsa ka pahat ug responsibilidad alang niini. Ug aron diha sa atong inadlaw-adlaw nga kinabuhi ug binuhatan kita makatampo bisan sa ginagmay man lang sa pagpanalipod sa kalimpiyo ug pagpalunhaw pagbalik sa atong kinaiyahan ug palibot

Ug nia kining himalatyon nga kinaiyahan palibot kanatong katawhan nga giharian usab sa kalisod ug kagutom. KInaiyahan nga maoy sukaran sa atong tagsatagsa ka kinabuhi ug pangabuhian. Walay lain nga makatambal, walay laing makasalbar, walay laing makapabanhaw niini kundili kita ra usab ug ang tagsa tagsa kanato.

Diay agig paapas abay niining maong kaakohan ang Call For Justice mopahigayon ug usa ka Global Warming Concert sa syudad Sa Iligan sa MSU IIT Gym karon Agosto 8, 2009 sa alas 7 sa hapon pinaagi sa inila na kaayo nga IMCC Kapagintaw Ban. Kining maong konsierto nga giulohan ug GLOBAL WARMING 101 usa lang sa mga malahutayong paningkamot sa Call for Justice aron mapukaw ang katilingbanong kahimatngon alang sa kinaiyahan. Gidapit ang tanan nga may lugar pagduaw sa Iligan sa maong panahon sa pagsaksi sa maong dako ug makahuloganong konsierto.

Legal Information

Pangutana: Mahimo bang magminyoay ang pagumangkon sa pag-agawan ngadto sa iyang uyoan sa pag-agawan:

Tubag.: Mahimo.Ang gidid-an sa balaod sa Family Code of the Philippines, mao lamang kadtong mga kapamilya sulod sa ikaupat nga ang-ang sa relasyon sa dugo o fourth civil degree of consaguity. Taman lang sa ig-agaw igtagsa ang gidid-an nga magminyoay. Ang mga paryenteng mas layo nga ang gintang sa relasyon wala na did-I nga magminyoay.