ANG PAGKAPADRE DE PAMILYA

BALAOD UG KAMATOURAN

Ni:

Atty. Ver Quimco

ANG PAGKAPADRE DE PAMILYA

Asa taman ang tulubagon ug kaakohan sa amahan ngadto sa iyang mga anak. Igo na b a nga siya mohatag ug sustento alang sa ilang pagkaon, panapot ug edukasyon. Igo nga ba nga siya mohatag sa mga material nga butang alang sa inadlaw-aw nga panginahanglan sa iyang mga anak. Sa atong mga programa sa radio atong gituki kining maong mga hilisgotan niadtong miaging duha ka semana sa atong pagsaulog sa father’s day. Ning atong lindog ato usab kining hisgotan.

Samtang kaaakohan sa mga anak ang paghatag ug igong pagtahod ug pagpasidungog sa ilang mga amahan ug ginikanan, mas maayong una sa tanan nga atong tan-aw unsa may gimbut-an sa balaod kalabot sa kaakohan ug tulubagon sa amahan ngadto sa iyang mga anak.Ug kini makita diha sa Articulo 46 sa Presidential Decree 603 nga naila isip Child and Youth Welfare Code. Kining maong mga obligasyon nga iya sa mga ginikanan ug mga amahan klarong gisaysay sa maong balaod, ug mao kini ang mosunod:

1.Ang paghatag sa igo nga pagpangga, pakig-uban ug pagsabot;

2. Ang pagtudlo pagiya kaniya sa insaktong mga tamdanan sa moralidad, disiplina sa kaugalingon, ug ingon ang pagbaton sa mga pagtulon-an sa relihiyon;

3. Ang pagdumala sa kalihokan sa iyang anak, lakip na sa iyang mga kalingawan;

4. Sa pagtudlo kaniya sa kamahinungdanon sa kakugi,pagdaginot ug pagsalig sa kaugalingon;

5. Pagpalambo sa iyang interes sa mga kalihokan sa katilingban, pagtudlo kaniya sa mga buluhaton sa usa ka lungsoranon ug ingon man sa paghigugma sa nasod;

6. Paghatag kaniya ug igong mga tambag kalabot sa iyang pagkatawo ug personal nga kalamboan;

7. Paghatag sa bata ug maayong mga panig-ingnan;

8. Paghatag kaniya ug igo nga sustento;

9. Pagdumala sa kabtangan sa bata aron mapanalipdan ang iyang katungod sa maong mga butang.

Ang maong mga obligasyon gimbut-an sa balaod nga obligasyon sa mga ginikanan. Obligasyon kini una sa tanan sa amahan, ingon man sa inahan sa bata. Ug tin-aw kaayo ang balaod. Ang usa ka maayong amahan, dili lang kadtong naghatag ug sustento ug material nga panginahanglan sa iyang anak. Usa lang kana sa dako kaayong wanang sa kaakohan sa usa ka ginikanan. Maong dili diay ingon niana ka sayon ang papel nga gidala sa usa ka amahan diha sa pamilya . Kay sahi sa nabatasan ug gituhoan sa uban nga ang paghatag ug igo ug abundang sustento ngadto sa mga anak mahimo nang lisensya sa usa ka amahan nga dili na mohatag ug panahon, ug pakig-uban sa iyang mga anak.

Ang balaod nagpahamtang sa mas bug-at pa kaayong tulubagon sa paghatag ug igong pagpangga,panahon nga dekalidad sa pakig-uban ug pakighugoy-ugoy sa mga anak. Ug gawas niini ang amahan diay kauban sa inahan sa bata gimandoan sa balaod nga mobitbit sa papel isip unang magtutudlo sa anak. Paghatag ug kinabuhing legal sa panultihon charity begins at home.

Hinuon ang subo nga kamatouran nagpakita nga kining maong mga obligasyon sa balaod wala gayod matuman sa daghan kaayong mga amahan ug gikinanan sa atong katilingban. Pipila ra kaha ka amahan ang makabaton ug higayon matag adlaw o matag gabii nga makighinabi aron momaymay sa iyang mga anak. Pipila ra kaha ka amahan ang nakabaton ug igong kahigayonan nga makihisgot sa iyang mga anak aron tudloan ug maymayon siya sa mga pagtulon-an sa katarong, kakugi, ug pagtuo sa Diyos. Pipila ra kaha ka amahan ang nakahigayon pagpakigkabildo sa iyang anak aron siya tudloan sa panginahanglan nga manginlabot sa katilingban ug mahalon ang atong nasod.

Kining maong tin-aw ug dili malalis nga kakulangon sa daghan sa mga amahan ug ginikanan sa atong katiligban karon usa sa hinungdan nga nga daghan kaayo sa atong mga kabatan-onan nga nahisalaag. Tungod kay wala nila makita ang pakig-uban ug pagpangga sulod sa banay, ila kining gipangita sa ubang mga tawo daghan kanila dili maayong ang kinaiya ug influensya sa iyang batasan. Tungod kay walay ginikanan nga nagtudlo kanila sa insaktong mithi sa katarong, wala sila masayod unsa ka dako ang panginahanglan nga maghimo gayod ug maayong buhat sulod sa banay ug diha sa katilingbaan. Tungod kay walay ginikanan nga nagtudlo kanila nga manginlabot sa mga suliran sa katilingban , moalagad sa mga kabus ug nanginghan, daghan kaayong mga kabatan-on karon nga dalo ug kaugalingon lang kalipay ang gihunahuna ug wala gayod makatugkad sa tinuod nga gugma ug pagpaambit sa ilang mga kabanay ug ingon man sa ilang mga higala. Tungod kay walay ginikanan nga nagtudlo kanila sa pagmahal sa nasod,ang atong henerasyon karon wala na gayod maghunahuna unsaon nga makatampo alang sa kalamboan sa atong nasod. Tuod daghan ang nahimong mga propesyonal apan wala gyod intawong magamit ang ilang kaalam ug propesyon alang sa nasod, kundili giabusa ug gigamit pa hinuon sa tinonto, korupsyon ug mga kalihokan nga makadaot sa katilingban.l

Labaw sa tanan ingon niini ang daghan sa atong kabataan karon tungod sa hinungdan nga wala gyod silay makitang maayong panig-ingnan sa binuhatan sa ilang mga amahan ug ginikanan. Sama nga wala silay nakitang maayong mga role models sa gawas sa katilingban, daghan sa atong mga kabataan karon nga nagagikan sa banay diin ang ilang mga amahan mismo nagumon sa bisyo ug nagpakita ug dili maayong binuhatan ngadto kanila mismo diha sa iyang pagdumala sa panimalay. Sa maong kahimtang wala gayoy makat-onan nga maayo ang usa ka bata. Ug bisan makapila pa latigoha ug sermoni sa amahan dili gayod makasabot ang usa ka bata kun ang gihimo sa iyang amahan ug ginikanan sukwahi sa mga pulong nga iyang gimaymay kaniya.

Pagkatinuod lang ,dako kaayo ug tulubagon ang usa ka amahan diha sa balaod ngadto sa iyang mga anak. Ug hangtod nga kining maong mga obligasyon matuman sa atong mga amahan, dili gayod ta makapaabot nga duna pay kausaban nga manghitabo niini problemado na kaayong katilingban, karon ug sa umaabot nga kaliwatan.

Legal Information

Pangutana: Mahimo ba sa usa ka Sangguniang Barangay nga mopasar ug ordinansa aron higpitan ang mga negosyo sa computer games aron mapanalipdan ug malikayan nga madaot ang panghunahuna sa mga bata nga nagdula niini?

Tubag: Mahimo kaayo. Base sa mga lagda sa General Welfar Clause sa Local Government Code of 1991, gahom sa usa ka kagamhanang local, lalawigan man, syudad,lungsod, o barangay ang pagpasa ug mga ordinansa ug resolusyon aron panalipdan moralidad, seguridad, kaluwasan ug interes sa mga katawhan niini. Gani sa kahimtang karon nga nagpasad ning maong kalingawan nga nakabuang ug nakadaot sa hunahuna sa daghang kabataan, gikinahanglan gayod nga molihok ang mga local nga kagamhanan lakip na ang mga barangay aron mahatagan kinig igong pagdumala ug maseguro nga dili kini makadaot sa panghunahuna ug paglambo sa atong kabataan.