Saturday, November 15, 2008

GIKINAHANGLAN NA GYOD ANG HIGPIT NGA BALAOD BATOK SA RECKLESS DRIVING

Ang miaging pipila ka semana napuno sa ngilngig kaayong mga taho sa mga disgrasya daghan niini diha sa kadalanan tungod sa danghag nga pagmaneho. Gikan didto sa Manila, hangtod sa mga lalawigan hangtod diri sa Mindanao, nagkalainlaing sugilanon sa trahedya nga mikalas ug daghan kaayong kinabuhi tungod lang sa sayop sa usa ka dangha o hubog nga driver.

Ang luspad ug makaluluoy kaayong hitsura ni kanhi Senador Rene Saguisag nga giinterview sa media atol sa unang kasumaran sa kamatayon sa iyang asawa nga ang hinungdan mao lang gihapon ang kadanghag sa usa ka driver nga hapit usab mokalas sa iya mismong kinabuhi mihulagway sa kamatouran sa kadako na kaayo sa kadaot nga nahimo sa kalibotan ning kadanghag sa mga reckless drivers.Liboan ka mga batan-on ug masaarong kinabuhi nga takulahaw lang nabahas tungod sa kaburukinto sa nagunit sa Manubela. Gani ang mga aksidente sa kadalanan giila na isip usa sa mga nag-unang hinungdan sa kamatayon. Apan samtang nagsubli subli kining mga susamang trahedya sa nagkalainlaing dapit sa atong nasod daw wala kitay makitang klaro ug konkretong paningkamot sa kagamhanan nga masumpo kini. Daw wala nay pag-undang ug dili na kini masumpo, ug morag midaghan na gani ug samot ang aksidente sa kadalanan.

Kun duna may mga hinungdan ngano nga midaghan ug wala makibhangi kining maong mga aksidente usa niana mao ang kahaguka sa balaod sa pagdumala ug pagsilot ning maong mga kasaypanan. Una sa tanan, gawas tingali sa mga ordinansa sa mga syudad, lungsod ug lalawigan, nga gamay ra usab kaayong multa ang gipahamtang, wala gyod kitay balaod sa nasod nga nagsilot sa dinanghag o hinubog nga pagmaneho. Nahimuot gani kita nga ang binilanggong Senador nga si Senador Antonio Trillanes nakahahigayon pag pasaka ug sugyot balaodnon nga silotan gayod kining pagmaneho nga hubog kun Anti-Drunk Driving Bill apan sama sa iyang kagawasan wala pa poy katinoan kun kanus-a pang panahona kini mahimong hingpit nga balaod. Nagpabilin hangtod pagkakaron nga haguka ang atong mga balaod batok sa kadanghag ug hinubog sa trapiko. Ang sangpotanan, bisan unsaon pag-abuso pagdrive, wala gyoy klarong silot ang balaod sa kongreso niini, hangtod nga kini makabangga o makaligis ug laing tawo.

Ug bisan sa kahimtang diin makabangga o makaligis ang usa ka driver sa kahimtang nga mosangpot sa kamatayon o mga kamatayon gamay ug daw kulang kaayo ang silot nga gipahamtang niini sa balaod. Ang Article 365 sa Revised Penal Code nagpahamtang lang ug silot pagkabilanggo nga dili molapas sa unom ka tuig sa labing taas batok sa usa ka driver nga makahimo sa maong kadaot. Ug sayod kita nga kun ang silot pagkabilanggo nga ipahamtang sa usa ka konviktado dili molapas ug unom ka tuig mahimo siyang magpabiling gawasnon gihapon bisan konviktado pinaagi lang sa pagfile ug usa ka petition for probation aron inay bilanggoon magpabilin siyang gawasnon ug dumalahon lang sa probation office . Ug bisan pila pa ka mga kinabuhi ang nakalas diha sa dinungan ug hiniusang sumbong batok sa driver sa mao lang gihapon nga silot ug mahimo gihapong makapahimulos siya sa pagkagawasnon ilalom sa pagdumala sa probation office.

Haguka gyod kaayo pagkatinuod lang kining maong balaod nga lagmit ang mga biktima o paryente sa biktima maglisod gyod pagpadyon sa kaso ug lagmit makigareglo na lang. Sa hilisgotan usab sa pagbayad ug danyos iagi pa kini sa kuti ug dugay kaayong pamaagi sa husay nga mora na hinuon ug maghatag ug dugang pang trahedya sa biktima tungod sa kalangan, gasto ug kahasul pagpursige sa usa ka kasong sibil.

Ning maong kahimtang kinsa man nga danghag nga driver ang makurat sa balaod. Ning maong kahimtang unsa may proteksyon sa inosenteng tawo diha sa atong kadalanan? Gawas sa hilisgotan sa balaod mismo, mas dako gyod pod kaayong suliran ang pagpatuman. Saksi kita nga labaw pang danghag ang mga personahe sa LTO, puera de los Buenos diha sa pag isyu ug mga lisensya ni bisan kinsa gani wala pa nato malimti kadtong usa ka buta nga nahatagan sa LTO ug drivers license. Bisan diha sa papatuman sa atong mga polis ug sa uban pang mga ahensya sa mga ordinansa ug regulasyon kalambigit sa trapiko nagkulang gyod kaayo ug kini misangpot halos saw ala nay pagtahod niini diha sa mga kadalanan. Ang resulta, sa daghang higayon ang atong mga karsada nahimo nang dapit diin ang kapritso ug kadanghag sa mga driver maoy mohari ug nahimong dakong hulga sa kinabuhi sa katawhan.

Kining maong kahimtang nagtawag una sa tanan sa pagsuhid pagbalik sa atong mga balaod sa trapiko. Pagkakaron wala gyod kini igo nga ngipon. Ug kun tumong man sa kagamhanan nga kini tahoron tingali himoon kining mas higpit nga dili lamang mopataas sa ubos kaayong mga silot nga gipahamtang bisan sa mga kahimtang nga misangpot sa kamatayon, kundili moobligar gayod sa mga tigpatuman sa balaod nga gukdon ug sumpoon ang mga malapason nga driver bisan pa man wala pay disgrasya o kadaot nga ilang nahimo. Ang pagpasa sa Anti-Drunk Driving Bill aron mahimo na gyong hingpit nga balaod diha sa kongreso usa ka maayong butang apan bisan pa ,kulang pa kaayon kini nga dili gyod makatubag sa dakong suliran . Kinahanglan gyod ang malangkobong lihok sa atong pamalaod aron matubag unsaon pagsulbad kining maong problema nga halos nakadulot na diha sa kinaiya sa atong mga drivers. Kinahanglan usab ang usa ka balaod nga modasig sa usa ka political will diha sa atong mga tigpatuman sa balaod nga seryoson na gayod ang ilang trabaho pagdumala sa trapiko ug pagsumpo niining maong bisyo sa atong mga drivers.

Labaw sa tanan gikinahanglan ang balaod nga dili lamang maghatag ug igong silot sa mga malapason ug danghag nga driver kundili mohatag usab ug igong leksyon ngadto sa mga tigpatuman , ug sa tibuok katilingban aron kahatagan kinig igo nga pagtahod.

Apan mentras sa atong kahimtang karon ma driver man kita, matag-iya o operator man sa mga publikong sakyanan, o yano man lang nga sumasakay mas maayong makahimo tag binagsa o hiniusang mga lakang aron kanunayng mapahinumdom ang atong mga drivers nga angay magbaton sa labing taas nga pagkamaampingon ug pagkamaapoon diha sa panahon nga magunit na sila sa ilang mga manibela-diin nakasandig ang daghan kaayong mga kinabuhi diha sa atong mga karsada.

Legal Information

Pangutana: Unsay silot sa balaod batok sa mga kompaniya sa koryente nga moputol sa koryente sa ilang konsumante bisan walay igong abeso o sa binuang ug madaugdugon nga paagi:

Tubag: Mahimong makapasaka ug danyos ang biktima nga konsumante aron pabayron ug danyos tungod iyang iyang pag-antos ug purehisyo sa maong buhat. Bisan wala pay balaod nga nagpahamtang ug kasong kriminal niini, mahimong ipasaka ang usa ka kasong kriminal aron ipabilanggo ang hingtungdan nga mga empleado ug tagdumala sa usa ka kompaniya o kooperatiba sa koryente kun dunay ordinansa ang usa ka siyudad o lungsod nga nagsilot sa maong buhat. Ang Iligan City naa na ning maong ordinansa nga giulohan ug Fairness to Electric Consumers Ordinance ug mahimo kining sundogon sa ubang mga syudad,lalawigan, o lungsod.

No comments: