ANG KAPUSLANAN SA PARAFFIN TEST

BALAOD UG KAMATOURAN

Ni:

Atty. Ver Quimco

ANG KAPUSLANAN SA PARAFFIN TEST

Sa nabaniog kaayong balita sa kamatayon sa asawa ni magsisibya ug kanhi kongresman Ted Failon, ingon man ang kontrobersya sa binurukinto nga pagimbestigar ug pagdakop sa iyang mga katabang, nahisgotan ang pamaagi sa imbestigasyon nga gitawag ug paraffin test. Matod pa sa gihimo nga paraffin test sa kapolisan ngadto kang Ted Failon ingon man sa namatay niyang asawa parehong negatibo ang resulta. Ning atong lindog atong hisgotan unsa gayod kining paraffin test ug unsay kapuslanan niini sa imbestigasyon.

Ang paraffin test usa ka pamaagi sa imbestigasyon nga nagtumong sa pagsuta kun ang usa ka tawo nakapabuto ba o wala sa usa ka pusil o armas de fuego. Ning maong pamaagi ihidhid sa panit ang gitawag ug liquefied paraffin wax, aron molugwa gikan sa mga lungag sa panit nga agianan ug singot o pores ang mga elemento sa pulbora nga molagsik sa panahon nga mobuto ang usa ka pusil. Unya kun molutaw ang mga bughaw nga puntik ibabaw niini kini maoy timailhan sa mga nitrates nga milugwa ug sa posibilidad nga nakapaboto gayod ang suspetsado o ang tawo nga gipailalom sa maong test . Kini ipresenta sa hukmanan sa usa ka technician nga modrawing ug mohulagway sa maong mga bughaw nga puntik nga molakra sa gihidhid nga paraffin wax sa panit.

Apan bisan kun maoy na kini ang naandan ug gihimo halos sa tanang mga imbestigasyon sa mga krimen gigamit ang usa ka armas de fuego, halos nabiyaan na sa kapanahonan kini maong pamaagi. Ug kini wala na gyoy dakong gibug-aton sa ebidensya. Gani halos singkuwenta na ka tuig kanhi didto sa Amerika nakuwestion na kining maong pamaagi. Atubangan sa Warren Commission nga nag-imbestigar niadtong pagpatay kang kanhi Presidente sa Amerika gimatuod sa usa ka ka eksperto sa Federal Bureau of Investigation nga dili gayod kasaligan ang resulta sa paraffin test. Sa pagsulay nga iyang gihimo sa paraffin test nga gihimo sa duha ka kamot sa 17 ka mga tawo nga gapaboto ug 38 calibre nga armas ginamit lang ang usa ka kamot nagpakita nga walo sa maong 17 ka mga tawo nga nagpaboto negatibo ang resulta, o walay nakita nitrates and ilang duha ka mga kamot. Ang resulta sa laing tulo sa maong mga tawo nga gisulayan nagpakita nga negatibo diha sa kamot nga ilang gigamit sa pagpaboto ug positibo hinuon ang kamot nga wala nila igunit sa rebolber nga ilang gipaboto. Ug laing upat sa maong mga tawo nga pakita sa resulta nga positibo ang duha nila ka mga kamot bisan usa lang nila ka kamot ang gigamit pagpaboto.

Ug bisan gani ang positibo nga resulta sa parafiin test dili usab mahimong basehan sa tino nga konklusion nga polbora gayod sa armas de fuego ang gigikanan sa nitrates nga makita diha sa paraffin test, kay ang maong mga elemento sa nitrates dili lamang magagikan sa polbura sa pusil, mahimong kini magagikan sa aso sa sigarilyo, mga polbora sa firecrackers,fertilizers ug bisan gani ang paghilam sa mga batong, mongos ug kining gitawag nga mga leguminous plants, mahimo gihapong hinungdan nga makabaton ug nitrates ang panit sa tawo nga mahimong positibo sa paraffin test.

Maong base niining maong mga pagtuon wala na gayod gamita ug saligi sa ubang mga nasod diha sa ilang mga imbestigasyon ang paraffin test. Ug mismo ang Korte Suprema sa atong nasod, sa daghan na kaayong mga desisyon niini mideklarar nga dili gayod kasaligan ang resulta sa paraffin test sa isyu kun nakapaboto ba o wala ug pusil ang tawo nga gisulayan niini. Gani niadtong nabaniog kaayong kaso nga murder batok kang Claudio Teehankee Jr, tungod sa pagpatay sa mga batan-on nga sila si Maureen Hultan ug kauban niining si Roland Chapman wala gyod tuhoi sa Korte Suprema ang pangulipas ni Teehankee Jr, ginamit ang resulta sa paraffin test nga nagpakita nga negatibo siya niini. Didto gimatuod usab sa eksperto nga ang mga nitrates sa polbura sa bala sa pusil dali ra kaayong makuha human paningta ang usa ka tawo o bisan sa kahimtang diin hugasan kini ug suka.

Maong base ning maong kasinatian wala na gayoy gibug-aton ang paraffin test diha atong mga hukmanan. Tingali mahimo lang kining pruyba nga nakuha ang mga nitrates gikan sa lawas sa usa ka tawo, apan kini wala mamatuod nga ang maong mga nitrates gikan sa polbura sa bala sa pusil, ug labaw na nga kini dili maghatag ug katinoan nga nakapaboto ba o wala ang usa ka tawo nga gipailalom sa maong test.

Ang kasinatian sa nabaniog na kaayong hitabo sa imbestigasyon sa kamatayon sa asawa ni Ted Failon naghulagway lang unsa pa gayod ka kinaraan ug walay alamag ang pamaagi sa atong mga imbestigador. Ug dili lang gani ang pagamit sa halos wala nay kapuslanan nga sistema sa paraffin test ang makita didto. Mismo ang palpak ug klaro kaayong supak sa balaod nga pagpangdakop ug pagpangimbestigar sa mga tawo sa panimalay ni Faelon naghulagway nga kun dili man masaligan ang sistema ug ang mga kahimanan sa imbestigasyon sa atong nasod, labaw pang walay alamag, ug dili kasaligan ang daghan sa atong mga imbestigador ug tigpatuman sa balaod.

Legal Information

Pangutana: Unsang matang sa buhatan ang Public Attorney’s Office;

Tubag: Ang Public Attorney’s Office mao ang ahensya sa kagamhanan ilalom sa Department of Justice nga nagtumong paghatag ug libreng serbisyong ngadto sa mga kabus ug sa mga tawo nga walay ikasarang pagbayad ug pribadong abogado. Kay buhatan man kini sa gobyerno wala gayoy balayronon ang si bisan kinsa nga tabangan sa mga abogado niini. Gawas sa mga nagsumbong sa mga kasong kriminal, ang si bisan kinsang kabus nga dunay bisan unsang kaso mahimong maduol ug mopahimulos sa libreng tabang legal sa maong buhatan.